Biebrzański Park Narodowy.

Biebrzański PN został utworzony w dniu 9 września 1993 roku mocą rozporządzenia Rady Ministrów. Powierzchnia wynosi 59 223 ha, a otulina zajmuje obszar 66 824 ha. Długość Parku wynosi ok. 100 km, zaś jego szerokość waha się od 1,5 do ponad 20 km. Biebrzański Park Narodowy to największy park narodowy w Polsce (mapa). Położony jest w północno - wschodniej części polski w województwie podlaskim. Z kotliny biebrzańskiej wyłączono 8 enklaw, w tym 7 wsi (Rogożynek, Jałowo, Jagłowo, Dębowo, Polkowo, Jasionowo, Kopytkowo), oraz obszar leśny leżący między rzeką Ełk, rzeką Biebrzą, a rzeczką Kopytkówką. Na terenie Parku znajduje się 5 wsi (Budne, Sośnia, Gugny, Budy, Olszowa Droga).

Podział Biebrzańskiego PN na baseny.

Basen północny - nazywany też basenem górnym.
Basen środkowy.
Basen południowy - nazywany też basenem dolnym.

Podział Paku na obwody ochronne.

Park podzielony został na 9 Obwodów Ochronnych:

O.O. Trzyrzeczki z siedzibą w Kuderewszczyźnie
O.O. Kopytkowo z siedzibą w Goniądzu
O.O. Kapice z siedzibą w Wólce Piasecznej
O.O. Tajno z siedzibą w Orzechówce
O.O. Ciszewo z siedzibą w Ciszewie
O.O. Grzędy z siedzibą w Grzędach
O.O. Osowiec z siedzibą w Osowcu-Twierdzy
O.O. Werykle z siedzibą w Weryklach
O.O. Brzeziny z siedzibą w Laskowcu.

Struktura użytków.

Struktura użytków w parku przedstawia się w następujący sposób:

Łąki 41 860 ha. – 70,68%,
lasy 15 444 ha. – 26,07%,
wody 1016 ha. – 1,72%,
drogi 440 ha. – 0,74%,
grunty orne 317 ha. – 0,54%,
rowy melioracyjne 125 ha. – 0.21%,
tereny zabudowane 21 ha. – 0,04%.

Grunty prywatne stanowią ok. 44% powierzchni parku, który leży w granicach 5 powiatów, na terenie 14 gmin.

Adres:

Siedziba Dyrekcji Biebrzańskiego PN
19-110 Goniądz
Osowiec-Twierdza 8

Po co utworzono Biebrzański PN?

Utworzono go dla ochrony największych i najbardziej naturalnych w Europie Zachodniej i Środkowej kompleksów torfowisk niskich. Jednego z największych i najlepiej zachowanych w Europie obszarów podmokłych tego typu, czyli nizinnych, bagiennych dolin rzecznych. O unikatowych walorach Biebrzańskiego PN stanowi przede wszystkim rzeka Biebrza (żyjąca rzeka, zwana też Polską Amazonką) tworząca nowe meandry. Wiosną występująca z brzegów i zmieniająca połacie łąk w rozległe jezioro. Na Podlasiu nad Biebrzą nikt nie podnosi alarmu z powodu powodzi. Tu od wieków człowiek żyje w zgodzie z jej rytmem, szanując jej prawo do wylewów. Rozlewiska nad Biebrzą występują wczesną wiosną zaraz po zimie na przełomie przeważnie marca i kwietnia. Po tym czasie rzeka wraca do swojego koryta i dostojnie płynie dalej. Dolina Biebrzy na prawie całej długości zachowała naturalny charakter, a co się z tym wiąże - niezwykłe bogactwo flory i fauny.

W roku 1995 Biebrzański Park Narodowy został wpisany na listę międzynarodowej konwencji RAMSAR dotyczącą ochrony obszarów wodno - błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życia ptactwa wodnego.

Teren Biebrzańskiego PN to nie tylko bezkresne przestrzenie podmokłych łąk, szuwarów i wierzbowych zarośli. To także zróżnicowane lasy, a wśród nich malownicze bory bagienne i olsy. Dzięki dużemu urozmaiceniu krajobrazu i znacznemu obszarowi bardzo bogata jest flora Parku. Stwierdzono tu ponad 900 gatunków roślin naczyniowych, między innymi 18 gatunków storczyków. Niezapomniany widok przedstawiają łany kaczeńców na zalanych wiosną łąkach. Na uwagę zasługują też rośliny, czasem niepozorne z wyglądu, ale za to z bardzo interesującą historią. Są to relikty z czasów, kiedy nad Biebrzą panował  zdecydowanie inny klimat niż obecnie. Na przykład wełnianeczka alpejska i wielosił błękitny są "żyjącym wspomnieniem" bardzo chłodnego klimatu arktycznego, a kosaciec bezlistny - klimatu znacznie cieplejszego niż dzisiejszy. Te znaczące spadki temperatur mocno wpłynęły na to, jak dzisiaj wygląda nadbiebrzański ekosystem.

Nie zmienia to jednak faktu, że nadal jednym z większych atutów tego terenu są żyjące tu obok siebie populacje przeróżnych gatunków, nie tylko tych objętych ochroną.  Stawia to ten obszar na bardzo wysokiej pozycji w kategorii wartości oraz poziomu edukacji  naszego społeczeństwa.

BbPN jest największym spośród 23 Polskich Parków Narodowych. Jednak ilość turystów odwiedzających park w ciągu roku nie przekracza 26 000. Jeżeli weźmiemy pod uwagę długości szlaków w Parku, to okazuje się, że zagęszczenie turystów jest nieduże. Ale błota biebrzańskie mają to do siebie, że aby poczuć ich urok, musimy nacieszyć się nieograniczoną przestrzenią tego ekosystemu.

Kiedy warto przyjechać nad Biebrzę?

Bez wątpienia Biebrzański Park Narodowy jest atrakcyjny o każdej porze roku.

Wiosną w okresie eksplozji ptasiego życia.
Latem, gdy ogromne połacie hektarów bagien i lasów zachwycają różnorodnością barw dzikich kwiatów. Okres wakacyjny jest też doskonały na spływy tratwami, spływy kajakowe, jak również wycieczki piesze czy rowerowe.
Jesienią, w czasie godowych turniejów jeleni.
Zimą, kiedy spotkanie z łosiami jest pewne niemal na sto procent.

Okolice Biebrzańskiego Parku Narodowego są bardzo interesujące także ze względu na kulturę i historię. Krajobraz biebrzański i styl życia na wsi zachował wiele z tego, co w wielu innych częściach Polski i Europy jest już zapomnianą przeszłością. Można tu spotkać malowniczą zabudowę wiejską, zarówno drewnianą, jak i budynki wznoszone z licznie występujących głazów narzutowych oraz studzienne żurawie. W pejzaż biebrzański wpisane są przydrożne krzyże i kapliczki, a wielką ozdobą każdej wsi są liczne gniazda bocianie. Okolice Biebrzy są znane z rękodzieła, a zwłaszcza z kunsztownie zdobionych wielkanocnych pisanek i wzorzystych tkanin wykonywanych na tradycyjnych krosnach.

Flora i fauna Biebrzańskiego PN.

Bogactwo przyrodnicze Bagien Biebrzańskich kształtowało się przez wieki pod wpływem ekstensywnej gospodarki rolnej polegającej na koszeniu łąk turzycowych i wypasie bydła i koni, zapewniających istnienie rozległych, otwartych przestrzeni. Tradycyjne rolnictwo nad Biebrzą gwałtownie zanika, a wraz z nim - niektóre gatunki ptaków, na przykład batalion. Na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego podejmowane są próby przywracania koszenia bagiennych łąk i prowadzenia wypasu dla potrzeb ochrony przyrody, z użyciem rzadkich rodzimych ras zwierząt: konika polskiego i nizinnej polskiej czerwonej krowy.

Ptaki.

Odnotowano tu około 270 gatunków ptaków, z których 180 odbywa nad Biebrzą lęgi. Tak dużą liczbę gatunków lęgowych stwierdzono jedynie w dwu innych miejscach w Polsce. Od wielu lat Bagna Biebrzańskie były znane wśród ornitologów dzięki występowaniu tu gatunków rzadkich ptaków charakterystycznych dla wschodniej części naszego kontynentu (na przykład rybitw białoskrzydłych, brzęczka czy gęsi) oraz dzięki gatunkom, które wyginęły lub są bardzo rzadkie w innych częściach Polski i Europie Środkowej, takich jak orlik grubodzioby (około 20 par), dubelt, podróżniczek. Jedną z cennych przyrodniczo ptaków jest wodniczka. Ten niewielki, skromnie ubarwiony ptak jest zagrożony wymarciem z powodu osuszania mokradeł. Dla wodniczki Biebrzański Park Narodowy jest największą ostoją na świecie - odbywa tu lęgi ponad 2000 par wodniczek.

Ssaki.

Wśród bytujących tu 48 gatunków ssaków godne odnotowania jest występowanie tu około 700 sztuk łosi. W końcu Biebrzański PN jest największą w Polsce ostoją łosia. 2-3 rodziny wilków, jenotów, licznych bobrów i wydr. Nad Biebrzą możemy zobaczyć 5 gatunków gadów i 12 gatunków płazów, a wśród nich rzadka w Polsce ropucha paskówka. Niezwykle interesujący jest także świat bezkręgowców. Na przykład pod względem liczby gatunków motyli, jest to jeden z najbogatszych rejonów Polski. Można tu spotkać wiele rzadkich gatunków, takich jak niepylak mnemozyna. Jak również 448 gatunków pająków.